در دنیای امروزه ، افزایش آگاهی در مورد اختلالات حسی و ذهنی و روش های درمانی نوین برای درمان آن ها اهمیت زیادی دارد. یکی از این روش ها که در کاردرمانی ذهنی به کار می‌رود، اتاق تاریک است. این تکنیک به ویژه برای افرادی که دچار مشکلات حسی یا اختلالات توجه هستند، می‌تواند اثرات مثبتی داشته باشد.
اتاق تاریک چیست؟
اتاق تاریک یکی از زیر شاخه های کاردرمانی ذهنی میباشد درواقع اتاق تاریک یک محیط کنترل شده است که در آن نور به حداقل میرسد تا فرد در معرض کمترین حواس‌پرتی قرار گیرد. در این اتاق، تنها محرک هایی مانند صدا، بو و لمس به فرد داده می‌شود. هدف از این روش این است که فرد بتواند به طور کامل بر روی احساسات و حواس خود تمرکز کند و از این طریق، ذهن و بدن خود را در شرایطی آرامش بخش و بدون هیچ گونه تحریک اضافی قرار دهد.
اتاق تاریک چگونه به بهبود توانایی های ذهنی کودکان کمک می‌کند؟
اتاق تاریک به بهبود توانایی‌های ذهنی از طریق موارد زیر کمک می‌کند:
- کاهش استرس و اضطراب: محیط آرام باعث کاهش سطح هورمون استرس می‌شود.
- تقویت تمرکز: مغز می‌تواند به راحتی بر روی یک حس خاص تمرکز کند.
- پیشرفت در پردازش حسی: این محیط به تقویت حواس و پردازش بهتر اطلاعات حسی کمک می‌کند.
- افزایش خلاقیت: فضای بدون حواس‌پرتی، تفکر عمیق و خلاقیت را تقویت می‌کند.
- بهبود خواب: اتاق تاریک تولید هورمون ملاتونین را افزایش می‌دهد و به کیفیت خواب کمک می‌کند.
مزایای اتاق تاریک برای درمان کودکان
- محدود کردن حواس کودک
- افزایش توجه کودک به محرک
- بهبود وضعیت Self Concept در کودک
- مشغول کردن انواع حواس و انواع توجه به طور مجزا
- بهبود مهارت کاوش چشمی( Visual Scanning )
- بهبود حرکات چشم و افزایش میدان توجه بینایی
- فضای آرامش دهنده
- با off کردن فضای اطراف کوک باعث تمرکز وی بر تکلیف ارائه شده می شود
- آموزش مفاهیم شناختی اولیه به ویژه با استفاده از بازی سایه ها
- فراهم نمودن فضای ایده آل جهت استفاده از نرم افزارهای مخصوص
- فراهم نمودن فضایی که برای کودک هیچ بار معنایی خاصی ندارد در نتیجه وی را به ابراز رفتارهای تدافعی سوق نمی دهد.
- بهبود مهارتهای نوشتاری کودکان
- درمان موثر کودکان پیش فعال
طراحی اتاق تاریک برای کاردرمانی
اتاق تاریک نیازمند فضای طراحی شده ویژه ای است به این معنی که چنانچه مساحت اتاق مورد استفاده بزرگ باشد بهتر است که شکل هندسی منظم خاصی نداشته با شد اما اگر مساحت کوچکتری را در بر بگیرد مانعی برای استفاده از اتاق هایی با اشکال هندسی منظم وجود ندارد. فضای اتاق به گونه ای است که با کاهش نور به طور کامل تاریک می شود
ویژگی‌های فیزیکی اتاق تاریک برای درمان اضطراب و استرس در کودکان
- کمترین نور محیط: اتاق تاریک باید دارای کمترین میزان نور باشد تا هیچ تحریک بصری اضافی به کودک وارد نشود. این نور می‌تواند از نورپردازی‌های ملایم و تنظیم‌شده یا نورهای کم‌سایه استفاده کند.
- دیوارها و دکور ساده: دیوارها باید ساده و بدون الگوهای شلوغ یا رنگ‌های تحریک‌کننده باشند تا از نظر بصری آرامش‌بخش باشند. رنگ‌های ملایم و سرد مانند آبی یا سبز می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند.
- فضای نرم و راحت: اتاق باید مبلمان نرم و راحت داشته باشد تا کودک بتواند در آن احساس راحتی و آرامش کند. بالش‌ها و تشک‌های نرم می‌توانند به ایجاد محیطی دلپذیر و آرام کمک کنند.
- عدم وجود سر و صدا: اتاق باید به‌طور کامل از صداهای اضافی عاری باشد. استفاده از مواد جذب‌کننده صدا و محیطی بدون مزاحمت صوتی باعث می‌شود کودک بیشتر بر روی آرامش ذهنی تمرکز کند.
- تهویه مناسب: هوای تازه و تهویه مناسب از ویژگی‌های ضروری است که می‌تواند به سلامت و آرامش کودک کمک کند. استفاده از سیستم تهویه مطبوع با حفظ کیفیت هوای داخل اتاق بسیار مهم است.
- المان‌های حسی ملایم: استفاده از عناصری مانند شمع‌های مصنوعی با نور ملایم یا وسایل حسی مانند توپ‌های نرم، می‌تواند به تحریک حواس کودک به‌طور مثبت و آرامش‌بخش کمک کند.
- پوشش‌های تاریک و مناسب: پرده‌ها و پوشش‌ها باید به‌گونه‌ای باشند که به‌طور کامل نور خارجی را مسدود کنند و از ورود هرگونه روشنایی اضافی جلوگیری کنند.
- تنظیم دما: دمای اتاق باید متعادل و راحت باشد تا کودک در محیط احساس راحتی کند. دماهای بسیار سرد یا گرم ممکن است باعث ایجاد احساس ناراحتی شوند.
نحوه تاثیر گذاری اتاق تاریک بر حواس کودکان
استفاده از وسایل متفاوتی نظیر؛ کامپیوتر، چراغ های رنگی نصب شده بر دیوار، چراغ قوه، نمایشگر در ابعاد بزرگ، دیوارهای سیاه رنگ ( حداقل دو دیوار) فیبرهای نوری و غیره فضای جذابی را برای کودک ایجاد می کند که قبلا در آن تجربه ای نداشته است ضمنا این امکان را فراهم می کند تا کودک حتی برای چند دقیقه ای هم که شده از محیط پرهیاهوی دنیای اطرافش فاصله بگیرد بی آنکه چشمان کسی در پی نحوه عملکرد وی باشد و به سرعت در مورد او قضاوت کند یعنی همان چیزی که اغلب والدین از خود نشان می دهند. در این شیوه درمانی به مراجع اجازه داده می شود تا شرایطی را تجربه کند که هر یک از حواس و یا مهارتها و ناتوانایی هایش به ترتیب( مجزا) و به تدریج مورد بررسی و در روند بهبود قرار بگیرند.بخشی از تمرینات مورد استفاده در این فضا قابل انتقال به والدین نیز می باشند، به امید اینکه روند درمان سرعت بیشتری بگیرد.
تاثیر اتاق تاریک در کاهش اضطراب و استرس در کودکان
کاهش تحریکات محیطی: اتاق تاریک با کاهش نور و سر و صدا، محیطی آرام برای کودکان ایجاد می‌کند که به آنها کمک می‌کند از استرس‌های محیطی رهایی یابند.
ایجاد حس امنیت و آرامش: در اتاق تاریک، کودک می‌تواند احساس امنیت بیشتری کند، چون هیچ عامل خارجی برای تحریک احساسات او وجود ندارد.
افزایش ترشح هورمون‌های آرامش‌بخش: این محیط باعث ترشح هورمون‌هایی مانند ملاتونین در بدن کودک می‌شود که به کاهش اضطراب و بهبود خواب او کمک می‌کند.
کمک به تنظیم احساسات: اتاق تاریک می‌تواند به کودکان کمک کند تا احساسات خود را بهتر تنظیم کنند و در شرایط استرس‌زا، واکنش‌های آرامتری نشان دهند.
فضای مناسب برای مدیتیشن و آرامش: کودکان می‌توانند در این محیط به فعالیت‌هایی مانند تنفس عمیق یا تمرین‌های ساده مدیتیشن بپردازند که به کاهش اضطراب آنها کمک می‌کند.
نوبت دهی
با استفاده از خدمات آنلاین کلینیک گفتار درمانی ما، به راحتی می‌توانید نوبت خود را برای جلسات درمانی با بهترین گفتار درمانگران رزرو کنید. ما در کلینیک گفکار به شما کمک می‌کنیم، به بهبود وضعیت روانی، جسمی و عاطفی خود بپردازید.
پیام در واتساپ
پیام در تلگرام
تلفن تماس
